Գառնի գյուղի քիչ հայտնի հուշարձանները. Սումպենց վանք

596

Հինգշաբթի, 20 ապրիլի, 2023 թ., 00:06

Այսօր Հայաստանի ամենանշանավոր ու տուրիստական գյուղերից մեկը Գառնին է։ Այս գյուղն ամեն տարի հյուրընկալում է տասնյակ հազարավոր զբոսաշրջիկների, որոնց հատկապես այստեղ է ձգում առաջին դարում կառուցված հեթանոսական տաճարը, որը միակն է իր տեսակի մեջ տարածաշրջանում։ Սակայն քչերը գիտեն, որ Գառնի գյուղում հեթանոսական տաճարից բացի կան նաև մի շարք այլ հուշարձաններ, որոնք թեև դուրս են մնացել հիմնական զբոսաշրջային երթուղիներից, սակայն անչափ ուշագրավ են ու տպավորիչ։ Այդ հուշարձաններից է գյուղի գողտրիկ անկյուններից մեկում գտնվող Մաշտոց Հայրապետի վանքը, որը հայտնի է նաև Սումպենց վանք անունով։

Վանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է 12-13-րդ դարերում։ Այն կառուցվել է իր ժամանակի ամենատարածված՝ ներքուստ խաչաձև գմբեթավոր եկեղեցու հատակագծով։

Եկեղեցին ընդհանուր առմամբ, թեև փոքր չափերին, աչքի է ընկնում իր գեղեցիկ հարդարանաքով։

Արտաքին պատերի որմնախորշերն ունեն գեղեցիկ հովհարաձև հարդարանք, լուսամուտները՝ ասեղնագործ զարդագոտի, գմբեթի նիստերը՝ խորշեր և վարդյակներ, միակ մուտքի բացվածքը շեշտված է սլաքաձև կամարով ու քանդակազարդ հարդարանքներով։

Թեև Եկեղեցու կառուցման մասին մենք շատ տեղեկություն չունենք, սակայն պատերին ու տարածքում առկա խաչքարերի արձանագրությունները փոքր ինչ լույս են սփռում եկեղեցու պատմությանը։

Հետաքրքիր է, որ ավանդաբար այս եկեղեցին անվանում են «Մաշտոց Հայրապետ» անվամբ՝ 879 թվականին Գառնիում վախճանված Հայոց կաթողիկոս Մաշտոց Եղիվարդեցու անվամբ, սակայն Հայրապետի տապանը գտնվում է ոչ թե վանքի տարածքում, այլ Գառնիի հեթանոսական տաճարի մոտ։