Իլոն Մասկի X-ն արգելափակում է թուրք ընդդիմադիրների օգտահաշիվները
![]() 1068 Կիրակի, 23 մարտի, 2025 թ., 23:45 Իլոն Մասկի սոցիալական մեդիա՝ X հարթակը, դադարեցրել է Թուրքիայում ընդդիմադիր գործիչների մի քանի օգտահաշիվներ՝ երկրում քաղաքացիական անկարգությունների ֆոնին: Այս մասին հայտնում է Politico-ն։ Իլոն Մասկն, ով իրեն հռչակել է խոսքի ազատության պաշտպան, ասում էր, թե ձեռք է բերում X-ը՝ նախկին Twitter-ը, հարթակում խոսքի ազատությունը վերականգնելու համար, հիշեցնում է աղբյուրը: Հաշիվների կասեցումը տեղի է ունեցել Թուրքիայի նախագահ Թայիփ Էրդողանի գլխավոր քաղաքական հակառակորդ Ստամբուլի քաղաքապետ Էքրեմ Իմամօղլուի ձերբակալությունից հետո մեծ թափ ստացած ցույցերից հետո, որոնք սկիզբ են առել շաբաթվա սկզբում: Իմամօղլուն ձերբակալվել է Ժողովրդահանրապետական կուսակցության (CHP) նախագահի գլխավոր թեկնածու առաջադրվելուց ժամեր առաջ։ Ընդդիմության բողոքի ցույցերը մեծացել են՝ չնայած կառավարությունը չորս օրով արգելել է հանրային հավաքները։ Ընդդիմության ակտիվության մեծ մասը կենտրոնացած է համալսարանների շուրջ, և ցույցերի հետ առնչվողներից շատերն այժմ հայտնում են, որ իրենց X օգտահաշիվներն արգելափակված են: Կասեցված հաշիվների մեծ մասը «համալսարանների հետ կապված ակտիվիստների հաշիվներ էին, որոնք հիմնականում տեղեկություններ էին փոխանակում բողոքի ցույցերի և այն վայրերի մասին, որտեղ ուսանողները կարող էին գնալ», - ասում է Յուսուֆ Խանը՝ Վիլսոն կենտրոնի Մերձավոր Արևելքի ծրագրի համակարգող և վերլուծաբան: Այս հաշիվներից շատերի տերերը «բազմաթիվ ակտիվիստներ» են, որոնց հետևորդները հասնում են տասնյակ հազարների, ասել է նա: Որոշ հաշիվներ, ըստ երևույթին, արգելափակված են միայն Թուրքիայում, այլ ոչ աշխարհի այլ երկրներում։ Ակտիվիստ Օմեր Ֆարուք Ասլանը գրաքննությունից խուսափելու համար ստեղծել է երկրորդ հաշիվը։ «Երեկ իմ հաշիվը արգելափակվել է դատարանի որոշմամբ, քանի որ հրապարակումների դիտումների թիվը գերազանցել է 6 միլիոնը»,- գրել է նա։ Թուրքիայի ներքին գործերի նախարար Ալի Երլիքայան X-ում ասել է, որ իշխանությունները հայտնաբերել են ատելություն հրահրող 326 սոցիալական ցանցերի հաշիվներ, որոնցից 72-ը հիմնված են արտասահմանում: Քիբեր և անվտանգության գործակալությունների համակարգված ջանքերը հանգեցրել են 54 կասկածյալի ձերբակալության, որոնք կապված են սոցիալական ցանցերի այս հաշիվների հետ, ասել է Երլիքայան։ Էրլիքայան շաբաթ օրը ասել է, որ Իմամօղլուի ձերբակալության դեմ բողոքի ցույցերի երրորդ գիշերը մեկ գիշերվա ընթացքում ձերբակալվել է 343 մարդ։ Ըստ ԶԼՄ-ների՝ ձերբակալություններ են իրականացվել Ստամբուլում, Անկարայում, Իզմիրում, Ադանայում, Անթալիայում, Քոնիայում և մի շարք այլ քաղաքներում։ Հաշիվների կասեցումը, հավանաբար, օրինական է, քանի որ թուրքական օրենսդրությունը թույլ է տալիս նման գործողություններ կատարել կառավարության խնդրանքով: Սոցիալական մեդիայի 2022 թվականի օրենքը կառավարությանը տալիս է կոնտենտը ճնշելու լայն և անորոշ լիազորություններ: Սա առաջին դեպքը չէ, երբ X-ը սահմանափակում է բովանդակության հասանելիությունը երկրում: 2023 թվականին, երբ Էրդողանը վերընտրվում էր, X-ը սահմանափակեց բովանդակությունը՝ «ապահովելու համար, որ Twitter-ը հասանելի մնա Թուրքիայի ժողովրդի համար», ասվում է կառավարության գործերի իր գլոբալ հաշվում։ Զուգահեռաբար Թուրքիայում սահմանափակվել է մուտքը սոցիալական մեդիա կայքեր, ինչպիսիք են X-ը, TikTok-ը, Instagram-ը և YouTube-ը, հայտնում է Netblocks ինտերնետ-դիտորդը: Ըստ թափանցիկության զեկույցների՝ X-ը կատարել է 2024 թվականի երկրորդ կիսամյակում Թուրքիայում բովանդակությունը հեռացնելու վերաբերյալ կառավարության պահանջների մոտ 86 տոկոսը՝ առաջին կիսամյակի 68 տոկոսի դիմաց։ Թեև համապատասխանության մակարդակն ավելի ցածր է, քան Եվրոմիությունում, որտեղ այն հասել է 90 տոկոսի 2024 թվականի երկրորդ կեսին, թուրքական իշխանությունները մեկ շնչին բաժին ընկնող բովանդակության հեռացման շուրջ վեց անգամ ավելի շատ հայտեր են ներկայացնում: Մարտի 21-ին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մեկնաբանել է Իմամօղլուի կալանավորումը և ասել, որ կառավարությունը ժամանակ չի վատնի ընդդիմության «շոուի» վրա։ Իմամօղլուն իր հերթին հերքում է իրեն առաջադրված մեղադրանքը։ |
«Այժմ Պուտինը պետք է ապացուցի, որ պատրաստ է խաղաղության». Մակրոն
12700:21«Խորին ցավակցություն եմ հայտնում եղբայրական Իրանի ժողովրդին»․ Մանե Թանդիլյան
16100:06«Էս գիշեր մադամ Էրատոն «կանցերտ» ա տվել Եռաբլուրում». Արամ Գևորգյան
321Երեկ, 23:00«Մեր շենքի մուտքի դիմացի գետը». Անժելա Էլիբեգովա (տեսանյութ)
185Երեկ, 22:42«Պետք է պահանջել արդարադատության իրականացում». Գոհար Մելոյան (տեսանյութ)
131Երեկ, 22:24«Կա քաղաքական ցուցում՝ Սոնա Մնացականյանի գործը ճիշտ ուղղությամբ չտանելու». Աննա Գրիգորյան (տեսանյութ)
234Երեկ, 21:30«Իշխանությունը փորձում է քողարկել այս ողբերգական դեպքը». Տիգրան Աբրահամյան (տեսանյութ)
214Երեկ, 20:42«Սյունիքում վախի մթնոլորտ չկա, մենք կառչած ենք այս հողին». Առուշ Առուշանյան (տեսանյութ)
333Երեկ, 19:42