Երկուշաբթի, 02 հունիսի, 2025 թ.
|
Ստեփանակերտում`   +24 °C

Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները

Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները
401
Շաբաթ, 31 մայիսի, 2025 թ., 23:38

Հայտնաբերումից 4 տարի անց ամբողջովին պեղվել և ուսումնասիրվել է 7-րդ դարի բարձր խավից սերող «Սառցե արքայազնի» գերեզմանը, որը հուղարկավորվել էր հարուստ կահավորանքով քարե դամբարանում:
Մնացորդների գիտական վերլուծությունը թույլ է տվել վերարտադրել երեխայի կյանքը, մահը և հուղարկավորման ծեսերը:

Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները
Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները

Դամբարանը հայտնաբերվել է 2021 թվականի հոկտեմբերին Բավարիա երկրամասի կոմունա հանդիսացող Թուսենհաուզենում: Պեղումների ընթացքում բացվել էին հռոմեական շինության մնացորդներ, որը հետագայում պարզվել է՝ վաղ տարիքում մահացած երեխայի դամբարան է: Երեխային «Սառցե արքայազն» անվանումը տրվել է այն բանից հետո, երբ հնագետները գերեզմանն արագ կերպով սառեցնելու համար օգտագործել են նորագույն տեխնոլոգիաներ: Նրանք դամբարանը պատել են հեղուկ ազոտով, որպեսզի հնարավոր լինի պահպանել գտածոն ամբողջական և սառցե այդ բլոկը տեղափոխել են հատուկ պահպանվող վայր հետագա ուսումնասիրության համար: Քարե հաստ պատերն ու դամբարանի ծածկն այնպես անթերի են կնքված եղել կրաշաղախով, որ ոչ մի տեսակ նստվածք չի ներթափանցել բազմաթիվ դարերի ընթացքում:
Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ տղան մահացել է մ.թ. 670-680 թվականի արանքում՝ մեկուկես տարեկան հասակում: ԴՆԹ-ի անալիզը ցույց է տվել, որ նա ունեցել է կապույտ աչքեր և շեկ մազեր, ուսուսմնասիրությունները նաև պարզել են, որ նա ապրել, մահացել և հուղարկավորվել է նույն վայրում: Տղան մահացել է սեպսիսից, որը զարգացել է միջին ականջի բորբոքումից: Այս դարաշրջանում, երբ դեռ չէին հայտնաբերվել հակաբիոտիկները, նման մահերի թիվը մեծ էին:
Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները
Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները

Երեխայի ընտանիքը, հավանաբար, կարևոր դիրք է զբաղեցրել տարածաշրջանում: Նրանք ունևոր են եղել, հետևաբար, կարողացել են ձեռք բերել թանկարժեք նյութեր, օրինակ, բյուզանդական բարձրորակ մետաքս: Նրանք նախկին հռոմեական կալվածքում կառուցել են դամբարան: Երբ այն ժամանակներում նմանատիպ վայրում քարե շինությունները հազվադեպ էին հանդիպում, այս ընտանիքը վարձակալել է հմուտ քարեգործների՝ հաստ պատերով դամբարան կառուցելու համար:
Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները
Բացահայտվել են փոքրիկ «Սառցե արքայազնի» կյանքի ու մահվան հանգամանքները

Երեխային պառկեցրել են մորթու վրա, հագին եղել է կաշվե կոշիկներ, տաբատ և բարակ կտորից պատրաստված երկարաթև վերնաշապիկ՝ զարդարված բյուզանդական մետաքսաթելով: Երեխայի դաստակներին եղել են արծաթյա ապարանջաններ, իսկ կաշվե կոշիկների վրա՝ արծաթե մասնիկներ:
Դամբարանում հայտնաբերվել են նաև ուղեկցող նյութեր, օրինակ, բրոնզե թաս, փայտե և արծաթե բաժակներ, սնունդ, կենդանիների ոսկորներ:
Դամբարանի ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ այն հետագայում երկու անգամ վերանորոգվել է, ինչը վկայում է այն մասին, որ տասնամյակներ շարունակ խնամքով պահպանվել է երեխայի հիշատակը: