«Իրանում մահապատժի է ենթարկվել Իսրայելի օգտին լրտեսության մեջ մեղադրվող Էսմայիլ Ֆեքրին». Արփինե Առուշանյան

ԵՊՀ Իրանագիտության ամբիոնի դասախոս Արփինե Առուշանյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Այսօր առավոտյան իրանական Fars գործակալության հաղորդմամբ, մահապատժի է ենթարկվել Իսրայելի օգտին լրտեսության մեջ մեղադրվող Էսմայիլ Ֆեքրին (ազգությամբ թուրք-խմբ.)։
Հիմա եկեք շատ կարճ պատմեմ Իրանում մահապատժի մասին։
Իրանում մահապատիժը մինչ օրս կիրառվող պատժամիջոց է՝ որոշ ծանր հանցագործությունների դեպքում։ Չնայած աշխարհի շատ երկրներում այն վերացված է կամ կիրառվում է շատ հազվադեպ, Իրանը համարվում է աշխարհի այն պետություններից մեկը, որտեղ ամենաշատ մահապատիժներն են իրականացվում։
Ի՞նչ հանցանքների համար է մահապատիժը կիրառվում։
Իրանում մահապատժի ենթակա հանցագործություններն ընդգրկում են՝
Սպանություն, հատկապես միտումնավոր ու ծանր հանգամանքներում,
Թմրանյութերի անօրինական շրջանառություն, եթե քանակը մեծ է,
Սեռական բնույթի հանցանքներ, ինչպես՝ բռնաբարություն կամ մանկապղծություն,
Պետության դեմ ուղղված հանցանքներ, օրինակ՝ լրտեսություն կամ ապստամբություն,
Սոդոմիա և «մահացու մեղքեր», ըստ շարիաթական օրենքների՝ երբեմն կիրառվում է մահապատիժ նաև սեռական կողմնորոշման կամ գենդերային ինքնության հետ կապված դեպքերում:
Ինչպե՞ս է իրականացվում
Իրանում մահապատիժն առավել հաճախ իրականացվում է պարանով կախելու միջոցով։ Հատուկ կառուցված հրապարակներում՝ երբեմն հանրային, երբեմն փակ պայմաններում։ Իսկ որոշ դեպքերում՝ հատկապես «վտանգավոր հանցագործների» նկատմամբ, այն կարող է տեղի ունենալ շատ արագ, առանց վերջնական բողոքարկման իրավունքի։
Ի՞նչ է ասում օրենքը
Իրանի իրավական համակարգը հիմնված է իսլամական շարիաթի վրա։ Մահապատիժը համարվում է «ղեսաս» (պատժի հատուցում) կամ «հադ» (Աստծո կողմից սահմանված պատիժ), ուստի շատ դեպքերում այն պարտադիր է՝ դատարանի որոշումից հետո։ Միևնույն ժամանակ, որոշ դեպքերում սպանվածի ընտանիքը կարող է ներել հանցագործին՝ ընդունելով փոխհատուցում (դիյե), և այդ դեպքում մահապատիժը չի իրականացվում»: