Սեպտեմբերի 10-ին Երևանյան երկխոսության ֆորումում Հայաստանի վարչապետի ելույթը թե՛ խաղաղության համաձայնագրի նախագծի, թե՛ 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի եռակողմ հայտարարության վերաբերյալ «իրականության ակնհայտ խեղաթյուրումներ է պարունակում», ասել է Ադրբեջանի ԱԳՆ խոսնակ Այխան Հաջիզադեն։ «Անընդունելի են Հայաստանի պաշտոնյաների կոչերը՝ ստորագրել խաղաղ համաձայնագրի նախագիծ՝ չհամաձայնեցված դրույթների բացառմամբ և առկա խնդիրների լուծումը հաջորդ փուլ տեղափոխելու փորձերով։ Եվս մեկ անգամ հիշեցնում ենք, որ անկախ նրանից, թե ինչ ձևով է հայկական կողմը մտադիր ստորագրել խաղաղության համաձայնագրի նախագիծը, Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև իրական և կայուն խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հիմնական պայմանը Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջների դադարեցումն է, որոնք արձանագրված են այդ երկրի բազմաթիվ իրավական և քաղաքական փաստաթղթերում, այդ թվում՝ Հայաստանի Սահմանադրության մեջ, որը բացահայտորեն հղում է անում Հայաստանի անկախության ակտին և կոչ է անում միավորվել Լեռնային Ղարաբաղին։ Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի Սահմանադրության մեջ Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջների առկայության մասին պնդումներին, ապա Հայաստանի Սահմանադրության և Ադրբեջանի Սահմանադրության միջև զուգահեռներ և հավասարություն ստեղծելու փորձերը արդյունքի չեն հանգեցնի։ Ադրբեջանի Սահմանադրությունը, ի տարբերություն Հայաստանի Սահմանադրության, 1991 թվականի պետական անկախության ակտերում և 1918 թվականի անկախության հռչակագրում Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ չի պարունակում։ Հայկական կողմը նաև անհիմն պնդում է, որ այն դրույթը, որ կողմերից ոչ մեկը չի կարող վկայակոչել իր ներպետական օրենսդրությունը խաղաղ համաձայնագրով նախատեսված պարտավորությունները չկատարելու դեպքում, չի ազդում այդ երկրի Սահմանադրությամբ պարունակվող տարածքային պահանջների վրա։ Պետք է հիշել, որ ոչ մի միջազգային պայմանագիր չի կարող գերակա լինել Սահմանադրությանը, ինչը համընդհանուր ճանաչված փաստ է։ Ինչ վերաբերում է Ալմա-Աթայի հռչակագրի շրջանակներում միմյանց տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու մասին վարչապետի հայտարարությանը, ապա պետք է հիշել, որ նրա ներկայացրած երկիրը կոպտորեն խախտել է այդ պարտավորությունը՝ օկուպացված պահելով ադրբեջանական տարածքները։ Կապի բացման հարցում Հայաստանի վարչապետը կրկին սխալ է մեկնաբանել իր պարտավորությունները. եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետում հստակ նշված են Հայաստանի պարտավորությունները և տրանսպորտային կապերի մոնիթորինգի կարգը։ Այն ֆոնին, որ հայկական զինված ուժերը շարունակել են ռազմական գործողությունները ադրբեջանական տարածքում մինչև 2023 թվականի սեպտեմբերը և զորքերը դուրս չեն բերել, հայկական կողմի հայտարարություններն իբր «փախստականների և ներքին տեղահանվածների վերադարձը խոչընդոտելու, էթնիկ զտումներ իրականացնելու մասին» տեղացիների և ռազմագերիների չվերադարձը» իրականության խեղաթյուրում են. Նշենք նաև, որ 2023 թվականի հակաահաբեկչական միջոցառումներից հետո հերթական զրպարտություն է այն հայտարարությունը, թե Ադրբեջանից Հայաստանի քաղաքացիների կամավոր մեկնումը Հայաստան և այլ երկրներ էթնիկ զտում է։ Ռազմագերիների վերադարձի հարցում Ադրբեջանը պարտավորություններ չունի ազատ արձակել ռազմական հանցագործներին և անջատողական ռեժիմի ներկայացուցիչներին։ Ադրբեջանը, հավատարիմ մնալով հումանիզմի սկզբունքին, վերջին ռազմագերիին հանձնեց Հայաստանին։ Սակայն հայկական պետության կողմից ազատ արձակված ռազմագերիների զանգվածային ձերբակալություններն ու հալածանքները հատկապես տարակուսելի են այս պետության՝ իր քաղաքացիների նկատմամբ «հոգատարության» համատեքստում։ Մենք կոչ ենք անում հայկական կողմին, որը շարունակում է ագրեսիվ կերպով զրպարտել մեր երկրին տարբեր հարթակներում, զերծ մնալ խաղաղության հեռանկարներին վնասող հայտարարություններից»,- ասել է Հաջիզադեն։
