Նոր եկեղեցի է հայտնաբերվել Սպիտակ վանքում

710

Կիրակի, 01 սեպտեմբերի, 2024 թ., 15:48

Արարատի մարզի Լանջանիստ գյուղի Սպիտակ Վանք համալիրում իրականացվող ինտենսիվ հնագիտական աշխատանքները տվել են բացառիկ արդյունք․ բացվել են նախկինում անհայտ եկեղեցու հիմքեր՝ շատ լավ պահպանված խորանով և մկրտության ավազանով։ Ինչպես ՄԱՄՈՒԼ.am-ի հետ զրույցում ներկայացրեց պեղող հնագետ, Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի միջնադարյան հնագիտության բաժնի վարիչ Դիանա Միրիջանյանը՝ եկեղեցին կից է գլխավոր՝ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցուն հյուսիսից։ Նորահայտ եկեղեցին ունի փոքր չափեր։ Շատ լավ պահպանվել է խորանը, դեպի խորան բարձրացող 2-3 շարք քարե աստիճանները և սուրբ սեղանը, իսկ հյուսիսային պատի տակ՝ մկրտության ավազանը։ Եկեղեցու պատերը կառուցվել են ճեղքված քարերով՝ ամրացված հողի և կավի շաղախով։

Ճարտարապետական տեսակով եկեղեցին միանավ բազիլիկ է։ Ինչպես հայտնեց հնագետը, դեռևս անհայտ է եկեղեցու կառուցման ժամանակաշրջանը, սակայան, նախնական ենթադրություններով, կառուցվել է գլխավոր եկեղեցուց ավելի ուշ։
Նորահայտ այս եկեղեցու մասին որևէ հիշատակություն չկա։ Վանքի նախկին ուսումնասիրողները, մասնավորապես՝ Գարեգին Հովսեփյանը և Սեդրակ Բարխուդարյանը իրենց ուսումնասիրություններում չեն անդրադարձել այս կառույցին, ինչը վկայում է, որ եկեղեցին վաղուց է ծածկված եղել հողի հաստ շերտով։
Լանջանիստ գյուղից 1,5 կմ հեռավորության վրա գտւնվող այս համալիրը «Սպիտակ վանք» անվանումն ստացել է սպիտակ սրբատաշ ավազաքարով կառուցված լինելու պատճառով։ Հուշարձանը ներառում է գլխավոր եկեղեցին, եկեղեցու շուրջ սփռված XIII-XVII դդ. գերեզմանոցը, 4-5 սենյակներից կազմված օժանդակ շինություններ, որոնք ավերված են: 1301թ-ով թվագրվող գլխավոր եկեղեցին ուղղանկյունաձև միանավ բազիլիկ է: