Կիրակի, 19 հունվարի, 2025 թ.
|
Ստեփանակերտում`   0 °C

«Ռուս-իրանական պայմանագիրը վերահաստատում է թուրքական ազդեցության աճը կանխելու դիրքորոշումը»․ Վարդան Բալյան

«Ռուս-իրանական պայմանագիրը վերահաստատում է թուրքական ազդեցության աճը կանխելու դիրքորոշումը»․ Վարդան Բալյան
141
Երեկ, 17:18

Քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Բալյանի ֆեյսբուքյան գրառումը․ «Մոսկվայում Իրանի ու Ռուսաստանի միջև Ռազամավարական համագործակցության մասին համապարփակ պայմանագրի ստորագրմանը, անխոս, նախորդել էր առնվազն մի քանի ամիսների նախապատրաստական աշխատանք: Ու ստորագրող կողմերը փաստաթղթի հիմքում դրել են աշխարհաքաղաքական ու տարածաշրջանային զարգացումների որոշակի սցենարներ, ըստ որում, ակնհայտորեն կանխատեսելով նաև Սիրիայում արդեն իսկ տեսանելի փոփոխությունը՝ կապված, մասնավորապես, թուրքական գործոնի ուժեղացման հետ: Հայկական մեդիատիրույթում ռուս-իրանական համաձայնագրին անդրադարձերը շատ չեն՝ չնայած այդ փաստաթուղթը ուղղակիորեն առնչվում է մեր անվտանգությանը: Հասկանալու համար, թե ինչու և ինչպես, պետք է վերադառնանք անցյալ՝ Գյուլիստանի և Թուրքմենչայի պայմանագրեր, որոնք կանխորոշել են մեր տարածաշրջանի զարգացումը մինչ այսօր:
Ու պետք է հիշել, որ ռուսական ցար Պետրոս Առաջինի այսպես կոչված Պարսկական արշավանքի նպատակը ըստ գաղտնազեծված փաստաթղթերի այդ ժամանակաշրջանում պարսկական տիրապետության ներքո գտնվող «կասպյան տարածաշրջանի՝ թուրքերի կողմից հնարավոր ու կանխատեսելի անեքսիայի կանխումն էր»: Իրանում Ռուսաստանի առաջին հյուպատոս Սեմյոն Ավրամովին ուղղված հանձնարարագրում 1720 թվականի դեկտեմբերին ցուցում էր տրվում հետևելու, որ թուրքերը չտիրանան Կասպից ծովի ափամերձ տարածքներին: Ու երկու պատերազմներից հետո պարսկական արքունիքն իր հերթին ռուսներին հանձնեց մեր տարածաշրջանը, որպեսզի այն չհայտնվի թուրքերի ձեռքում: Ռուս-իրանական ստորագրված պայմանագիրը, ըստ էության, վերահաստատում է երբեմնի երկու կայսրությունների իրավահաջորդ պետությունների դիրքորոշումը կանխել մեր տարածաշրջանում թուրքական ազդեցության հետագա աճը: Ու չարժե կասկածել, որ ռուսներն ու պարսիկները այդ անելու են այլևս առանց ավելորդ ձևականությունների: Ու աշխարհաքաղաքական-տարածաշրջանային արդեն իսկ դիտարկելի տեղաշարժերը կարծես մի փոթորկահույզ նավարկություն են խոստանում անգլամազ նավավարով, փորձառու ծովահեն ձևացող մանր ժուլիկների ու անկապ գյադաներից ավազակախմբի կողմից կառավարվող հայկական պետականության խարխուլ նավում գերության մեջ հայտնված հայության համար»:

Աղբյուրը`   Վարդան Բալյան