«Շիրակի մարզի գյուղերը վերածվել են աղքատության և արտագաղթի օջախների»․ Մհեր Մելքոնյան

ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մհեր Մելքոնյանի ֆեյբուքյան գրառումը․ «Շիրակի մարզն այսօր կանգնած է խորքային սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամի առաջ։
Մարզի գյուղական բնակավայրերը տարիներ շարունակ դուրս են մնացել պետական և ներդրումային քաղաքականության առաջնահերթություններից՝ վերածվելով աղքատության, արտագաղթի և անտեսվածության օջախների։
Այսօր էլ Շիրակի մարզի շատ ու շատ գյուղերում իրավիճակը շարունակում է վատթարանալ։
1. Ճանապարհային և ենթակառուցվածքային քանդված համակարգ
Շատ գյուղեր դեռ չունեն ասֆալտապատ ճանապարհներ կամ վերանորոգված կապուղիներ։ Տրանսպորտի բացակայությունը խոչընդոտում է գյուղացիների՝ շուկա դուրս գալու հնարավորությունները, իսկ դպրոց ու հիվանդանոց հասնելը՝ երբեմն դառնում է օրվա հիմնական մարտահրավերը։
2. Ոռոգման համակարգերի փլուզում
Ջրի սակավությունը և անմխիթար ոռոգման ցանցերը էապես կրճատել են հողագործության ծավալները։ Շատ համայնքներ պարզապես հրաժարվել են գյուղատնտեսությամբ զբաղվելուց՝ չունենալով հողի արդյունավետ մշակման միջոցներ։
3. Առողջապահության ու կրթության ծառայությունների անկում
Տեղական բուժկետերը հաճախ չունեն բժիշկներ կամ անհրաժեշտ դեղամիջոցներ։ Դպրոցները՝ հատկապես հեռավոր գյուղերում, թերի են կադրային առումով կամ ունեն ֆիզիկապես անմխիթար շենքային պայմաններ։
4. Միգրացիա և ծերացում
Երիտասարդները լքում են գյուղերը՝ աշխատանք, կրթություն կամ թեկուզ նվազագույն կենսապայմաններ փնտրելով։ Արդյունքում՝ մի շարք բնակավայրերում բնակչության ճնշող մեծամասնությունը տարեցներ են, իսկ որոշ գյուղեր արդեն մոտ են ամբողջական դատարկման շեմին։
5. Գյուղատնտեսական մթերքի վերամշակման բացակայություն
Արտադրված քիչ քանակությամբ ապրանքն էլ չի վերամշակվում տեղում, ինչը խոչընդոտում է տեղական տնտեսության զարգացմանը։ Մթերքի վաճառքը հիմնականում սահմանափակվում է հարևան համայնքներով կամ սեզոնային շուկաներով։
Այս խորը խնդիրների պատճառն ուղղակիորեն կապված է տարիներ շարունակ համայնքների նկատմամբ պետական քաղաքականության անտարբերության, անարդյունավետ բյուջետային բաշխման և որոշ տեղերում՝ տեղական իշխանությունների անգործության կամ չարաշահումների հետ։ Բացի այդ, կոռուպցիոն ռիսկերն ու ծրագրերի իրականացման ոչ թափանցիկ գործընթացները ավելի են խորացնում ճգնաժամը։
Շիրակի մարզի գյուղերը պետք է դիտարկվեն որպես ռազմավարական նշանակության բնակավայրեր՝ երկրի պարենային անվտանգության, տարածաշրջանային կայունության և համաչափ զարգացման տեսանկյունից։ Անհրաժեշտ է համակարգված մոտեցում՝ ներառյալ՝ ենթակառուցվածքների զարգացում, ներդրումային խթանում, կրթության և առողջապահության արդիականացում, ինչպես նաև միգրացիոն գործընթացների զսպում։
Առանց գյուղերի կայունացման՝ մարզը դատապարտված է դանդաղ, բայց անդառնալի անկման»։