«Ադրբեջանում գտնվող Կախի հայկական փողոցը դարձրել են քաղաքի այցեքարտը` ստորաբար չվկայակոչելով փողոցի ծագման մասին». Սամվել Կարապետյան
532 Հինգշաբթի, 17 հոկտեմբերի, 2019 թ., 04:25 Հուշարձանագետ Սամվել Կարապետյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Կախի հայկական փողոցի անցյալն ու ներկան. Կախի կամ Կախավան փոքր քաղաքը գտնվում է ներկայիս Ադրբեջանի հանրապետությունում, Շաքի և Զաքաթալա քաղաքների միջանկյալ հատվածում, Մեծ Կովկասի անտառածածկ լանջերի ստորոտին: Համանուն շրջանի կենտրոնն է: Հիմնականում Հին Նախիջևանից և Արցախից փոխադրված հայերն այստեղ վաճառականական նպատակներով հաստատվել էին 1820-ական թթ. և աշխույժ գործունեություն ծավալելով մինչև 1905թ., ըստ էության, Կախի ողջ առևտուրը կենտրոնացրել էին իրենց ձեռքում: Կախում հայերը հիմնականում բնակվում էին մեկ փողոցի՝ երկու կողմից ձգվող միմյանց կից և միայն իրենց պատկանող գլխավորապես կրկնահարկ քարաշեն տներում, որոնց առաջին հարկերը ծառայում էին որպես խանութներ կամ արհեստագործական արտադրամասեր, իսկ երկրորդ հարկերը՝ բնակելի նպատակների: Կախեցի հայերը հաճախ էին ենթարկվում տեղացի կամ լեռնցի ավարառու ցեղերի (հատկապես լեզգիների) գիշերային հարձակումներին, որով անվերջ նյութական կորուստներ էին կրում: Հայկական փողոց-թաղամասն ավելի ապահով դարձնելու նպատակով դեռ 1860-ականներին հայերը որոշում են կառույցներով լրացնել տնից-տուն ազատ մնացած մակերեսները, իսկ փողոցի երկու ծայրերին կառուցում են կամարով միմյանց միացած բերդանման զույգ բուրգ-աշտարակներ, որոնց մեջ տեղադրվում են ներսից մետաղական հուսալի փականներով երկփեղկանի մեծաչափ հզոր դռներ: Այս կերպ յուրաքանչյուր օրվա վերջում ամուր կողպվում էին փողոցի երկու ծայրերի դարպասները, որով գիշերն անցնում էր առանց պատահարների: 1984թ. ավելի քան 3000 բնակիչ ունեցող քաղաքում ապրում էին նաև 17 հայեր: Մեծ բարեբախտություն եմ համարում, որ ինձ բախտ վիճակվեց քաղաքում հանդիպել միակ լուսանկարչատան սրահի տեր Անդրիասով Վանյային. մի տարեց և պատկառելի մարդ, ով հանձն առավ ընկերոջս և ինձ առաջնորդել քաղաքում և մատնացույց անել հատկապես այն ամենն, ինչն առնչվում էր մեզ՝ հայերիս հետ: Այս փողոցի մասին վերը շարադրածս տեղեկությունների համար էլ իրեն եմ պարտական: Ներկայումս այս փողոցը Կախի միակ տեսարժան փողոցն է, որտեղ գիտական վերականգնումների հետ որևէ առնչություն չունեցող ավելի դեկորատիվ և կարծես բեմական աշխատանքներ են կատարվել: Համենայնդեպս, փողոցը դարձրել են քաղաքի այցեքարտը, որի մասին հեքիաթներ են շարադրել դարպասի մոտ զետեղված ցուցանակներին, ստորաբար չհիշելով և չվկայակոչելով պատմական և ոչ մեկ տեղեկություն փողոցի ծագման-ձևավորման մասին...»: |
Ադրբեջանցիները ոչնչացրել են Գետավանի ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված հուշահամալիրը
208Երեկ, 00:06«Կորսերվատորիային ձեռք տալն անբարոյականություն է». քաղաքացիների արձագանքը (տեսանյութ)
18717.03.2024, 23:3680 և ավելի տարիների պատմություն. «Լոռի-Փամբակ երկրագիտական թանգարան» (լուսանկար)
19217.03.2024, 22:48Միասնական աղոթք է բարձրացվել սահմանապահ Ոսկեպարի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում
30617.03.2024, 00:48Մեղրիի արևափայլ ջերմությունը Լոռիում (լուսանկար)
21717.03.2024, 00:36Դարերի հարուստ պատմություն. Ոսկեպարի հուշարձանները (լուսանկար)
25016.03.2024, 23:36Մահացել է Գոհար Դանիելյանը
26916.03.2024, 13:18«Մենք Սուրբ լեռ ունենք, Արարատն է»․ Բագրատ Սրբազան (տեսանյութ)
25616.03.2024, 00:30