Կիրակի, 14 սեպտեմբերի, 2025 թ.
|
Ստեփանակերտում`   +13 °C

«Արցախի հարցը կամ ինչո՞ւ պիտի փոխվի Սահմանադրությունն ամբողջությամբ». Արա Պապյան

«Արցախի հարցը կամ ինչո՞ւ պիտի փոխվի Սահմանադրությունն ամբողջությամբ». Արա Պապյան
432
Երկուշաբթի, 17 փետրվարի, 2020 թ., 13:05

«Մոդուս Վիվենդի» հետազոտական կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Արա Պապյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Արցախի հարցը կամ ինչո՞ւ պիտի փոխվի սահմանադրությունն ԱՄԲՈՂՋՈՒԹՅԱՄԲ

Արցախի հարցը խրթինագույն ու բարդ հարց է: Այն պահանջում է ոչ միայն հսկայական բնատուր ձիրք, լուրջ քաղաքագիտական պատրաստվածություն և տարիների փորձ, այլև ամբողջական նվիրում: Այսինքն, Արցախի հարցով զբաղվողը պիտի զբաղվի միմիայն այդ հարցով, իր ողջ ժամանակն ու ուշադրությունը հատկացնի դրան, և պիտի ունենա խորհրդականների, աջակիցների ու օգնականների աշխատանքային խումբ:

Այդպես է եղել մեր անկախության առաջին տարիներին: Անկախ Ժիրայր Լիպարիտյանի նկատմամբ իմ վերաբերմունքին, ընդունում եմ՝ նա հմուտ ու պատրաստված մասնագետ էր, ինչպես նաև խորամանկ մարդ, և ամբողջովին Արցախի հարցի մեջ էր ամբողջ օրը, իր օգնականների խմբով: Կարող եմ վկայել, որ անգամ այդ դեպքում էլի ժամանակը չէր հերիքում: Նա ԱԳՆ-ում ուներ իր գործակից փոխնախարարը, որի միջոցով համադրվում էին աշխատանքները: Հետագայում Լիպարիտյանտ իր խմբով և առաջին փոխնախարարի կարգավիճակով տեղափոխվեց ԱԳՆ:

Հիմա եկեք իրատես լինենք՝ արդյո՞ք այս անձնակենտրոն սահմանադրությամբ որևէ անձ ի վիճակի՞ է իրականացնել 1990-ականների նախագահի, վարչապետի, Արցախի հարցով բանակցողի և մինչևիսկ փոխնախագահի գործառույթները: Հաստատապես՝ ոչ: Ես բազմաթիվ գանգատներ ունեմ, որ հարցերը լուծվում են միայն վարչապետի մակարդակով, իսկ նա արտասահմանյան ուղևորությունների արանքում որևէ մեկի հետ հանդիպելու և մանրակրկիտ հարցը քննարկելու ժամանակ չունի:

Հետևաբար, անհրաժեշտ եմ համարում շուտափույթ կիսանախագահական համակարգին վերադարձը, երբ ժողովուրդը հնարավորություն կունենա ընտրելու օրենսդիրին և հնարավորություն կունենա առանձին ընտրելու նախագահ-փոխնախագահ (վարչապետ) զույգին: Այս երկհավասարակշիռ վիճակում օրենսդիրը կլինի նաև գործադիրի արդյունավետ վերահսկիչը, իսկ գործադիրն էլ իր գործառույթները կբաժանի երկու մասի՝ նախագահին արտաքին քաղաքական և անվտանության հարցախումբը, իսկ փոխնախագահ-վարչապետին տնտեսական հարցերը:

Կարծում եմ որպես հիմք կարելի կլինի ընդունել 1995թ. սահմանադրությունը, այն նորափոխել և մի քանի ամսից գնալ հանրաքվեի: Իմաստ չեմ տեսնում երկու անգամ սահմանադրության հարցով հանրաքվեի անցկացումը: Սա ոչ միայն յոթը միլիոն դոլար խնայելու հնարավորություն կտա, այլև կստիպի իշխանություններին արագ ընդունել նոր սահմանադրույթուն: Հակառակ դեպքում, երբ իշխանությունն իր ուզածը ստանա Սահմանադրական դատարանի հարցով, բնավ շահագրգռված չի լինելու սահմանադրական լուրջ փոփոխություններ կատարելու»: