«Զեղծարար Փաշինյանն իր ուղերձով ձեռնոց նետեց հայոց հայրենասիրությանն ու անկախ լինելու կամքին». Նարինե Դիլբարյան

ԵՊՀ Հայոց լեզվի պատմության ամբիոնի դոցենտ Նարինե Դիլբարյանի ֆեյսբուքյան գրառումը. «Ավարտին է մոտենում Հայաստանի Անկախության հռչակագրի ընդունման բացառիկ օրը, որն իմ սերնդի, իմ ավագների ու կրտսերների, երկնքից մեզ հետևող մեր պապերի, Բելին հաղթած Հայկի ու մնացյալ նախնիների հպարտության ու ազգային իղձերի իրականացման փառահեղ օրն էր։ 35 տարի է անցել այդ հզոր օրվանից, բայց հայկական ժամանակն իր շավղից դուրս է եկել, երկրի հակառակ կողմից եկած Նիկոլ Փաշինյանն իր գաղափարաբանությամբ եկել է մեր անկախության ձեռքբերումները եղծելու և մեզ նվաստացնելու։ Այսօր իր ուղերձով ՀՀ վարչապետի պաշտոնը գրաված Փաշինյանը ձեռնոց նետեց հայոց հայրենասիրությանն ու անկախ լինելու աներեր կամքին արտառոց մի պնդումով․ «Հռչակագրի առանցքային գաղափարական դրույթները կոնֆլիկտային էին եւ արտահայտում էին մեր հավաքական հայրենասիրության այն մոդելը, որ Խորհրդային Միության կողմից կաթիլ–կաթիլ, բայց հետեւողականորեն մեզանում սերմանվել էր 1950-ականներից՝ երկաթյա վարագույրի հաստատման եւ սառը պատերազմի մեկնարկի միջավայրում»։ Եղծարար Փաշինյանի պնդմամբ, հայերը կարծես հայրենասիրությունից զուրկ էին, և ԽՍՀՄ-ը 1950 թվականից ինչ-որ անհեթեթ հայրենասիրության մոդել է սերմանել՝ գրքերով, պիեսներով, ֆիլմերով, որի պատճառով մեր հայրենի հողը մեզնից խլած, 1,5 մլն արևմտահայությանը ցեղասպանության ենթարկած Թուրքիայի և վերջինիս կողմից բոլշևիկների միջոցով ստեղծված Ադրբեջան կեղծապետության հետ հայերը չեն կամեցել բարեկամ դառնալ, իսկ ինքը, ինչպես խոստովանեց, 2020 թվականի 44-օրյա հանցագործ պատերազմի ժամանակ զիջումների չի գնացել, այսինքն՝ ազատագրված տարածքների վերադարձի, բայց Քաշաթաղի ու Քարվաճառի միջանցքների պահպանմամբ հաշտության գնալու լավրովյան ծրագիրը մերժել է, որպեսզի իրականացնի իր առջև դրված նպատակը՝ մերձենա, երկխոսի թյուրքական պետությունների հետ, հայոց բազամահազար կյանքերի գնով զիջի պահանջվող բոլոր հայկական տարածնքները։ Ահավադիկ նիկոլյան խաղաղության ու հայկական պատմական արժեքներին, անկախ պետականության շահերին բացարձակ հակասող հայրենասիրության մոդելը․ մարդը հայրենիքը սիրելով է հանձնել, անկախությունն ու խաղաղությունը սիրելով մեր զինվորներին մահվան է ուղարկել։ Ու հիմա պատրաստվում է Թուքիայի ու Ադրբեջանի ճնշմամբ Սահմանադրություն փոխել, հրաժարվել մեր Անկախության հռչակագրից՝ խաղաղություն բերել։ Մահ ու ավեր բերողներից ինչ խաղաղության պետք է սպասել, ինքնին բարդ է պատկերացնել։ Ակնհայտ է, որ Փաշինյանն իհարկե մոռացել է, որ 60-ական թվականներին ՀԽՍՀ-ում հզոր պայքար էր ծավալվում Ցեղասպանության ճանաչման, Հայ դատի, թուրքերի կողմից բռնազավթված Արևմտյան Հայաստանի խնդրի բարձրացման համար, որն ավարտվեց հաջողությամբ՝ Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրի վեր խոյացմամբ, հայոց պատմության և աշխարհագրության, գրականության ու մայրենիի դասագրքերում պատմական ճշմարտության վերականգնումով։ Ստեղծվել ու գործում էր Ազգային միացյալ կուսակցությունը՝ ԱՄԿ-ն։ Հենց այս պայքարի ոգով հասունացած սերունդներն էլ բարձրացրին արցախյան պայքարը՝ վերամիավորելու Արցախը Հայաստանին, առաջիններից եղան, որ դուրս եկան ԽՍՀՄ կազմից, հաղթեցին թշնամուն․․․ Թերևս այս հայրենասիրությունն էլ խանգարում է Փաշինյանին, դրա համար աղավաղում է մեր դասագրքերը՝ թյուրք-ադրբեջանական ներկայացնելով ողջ պատմությունն ու աշխարհագրությունը, և դեռ խոսում է ԽՍՀՄ-ի մոդելների քննադատությունից, երբ ինքն է բոլշևիկյան մոդելներով փորձում եղծել անկախությունը։
Վերստին շնորհավոր ՀՀ Անկախության հռչակագրի ընդունման օրհնյալ օրը, թույլ չենք տալու եղծել այն, շարունակելու ենք
արտահայտել Հայաստանի ժողովրդի միասնական կամքը, հիմնվել 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ի «Հայկական ԽՍՀ-ի և Լեռնային Ղարաբաղի վերամիավորման մասին» Հայկական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի և Լեռնային Ղարաբաղի Ազգային խորհրդի համատեղ որոշման վրա, զարգացնել 1918 թվականի մայիսի 28-ին ստեղծված անկախ Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդավարական ավանդույթները,
խնդիր դնել ժողովրդավարական, իրավական հասարակարգի ստեղծումը։ Հավարտ ուզում եմ ուղիղ մեջ բերել Անկախության հռչակագրի առանցքային դրույթները՝ ի հիշեցում և ի կատարում, ի հեճուկս մոռացող-վերանայողների․ «Հայաստանի Հանրապետությունն իր տարածքում ապահովում է՝
խոսքի, մամուլի, խղճի ազատություն.
օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանությունների տարանջատում.
բազմակուսակցություն, կուսակցությունների իրավահավասարություն, իրավապահ մարմինների և զինված ուժերի ապաքաղաքականացում:
10. Հայաստանի Հանրապետությունը ապահովում է հայերենի, որպես պետական լեզվի, գործառությունը Հանրապետության կյանքի բոլոր ոլորտներում, ստեղծում կրթության, գիտության և մշակույթի սեփական համակարգ:
11. Հայաստանի Հանրապետությունը սատար է կանգնում 1915 թվականին Օսմանյան Թուրքիայում և Արևմտյան Հայաստանում հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործին:
12. Սույն Հռչակագիրը հիմք է ծառայում Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրության մշակման, իսկ գործող սահմանադրության մեջ՝ փոփոխությունների և լրացումների կատարման, պետական մարմինների գործունեության, Հանրապետության նոր օրենսդրության մշակման համար»»: