«Իրավիճակը կրիտիկական է». Ռուսաստանը պատրաստվում է բենզին գնել արտասահմանից

Ռուսաստանի իշխանությունները պատրաստվում են բենզին գնել արտասահմանից՝ նավթավերամշակման գործարանների վրա ուկրաինական մի շարք հարվածներից հետո առաջացած վառելիքային ճգնաժամի պատճառով։

Երեքշաբթի օրը Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի (ԵՏՀ) խորհուրդը վերացրեց բենզինի, դիզելային վառելիքի, նավային վառելիքի և ավիացիոն վառելիքի ներմուծման մաքսատուրքերը։ ԵՏՄ անմաքս ներմուծումը ուժի մեջ կմնա մինչև 2026 թվականի հունիսի 30-ը։ Այս որոշումը, որը ուժի մեջ կմտնի 10 օրից, պայմանավորված է «արտադրության ծավալների կրճատմամբ»:

Ռուսաստանի վառելիքի շուկան ներկայում բավարարում է ամսական բենզինի սպառման մոտ 20%-ը՝ 400,000 տոննա 2 միլիոնից, «Կոմերսանտին» հայտնել է մատակարարման և պահանջարկի հաշվեկշռին ծանոթ աղբյուրը։ Նրա խոսքով՝ իրավիճակը «կրիտիկական» է. նավթավերամշակման գործարանների վրա անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումներից հետո, որոնց արդյունքում առնվազն վեց գործարան ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն դադարեցրեց արտադրությունը, սեպտեմբերին բենզինի արտադրությունը նվազել է 1 միլիոն տոննայով։

Աղբյուրը շեշտում է, որ ամենաշատը տուժում են սկզբնական պակաս ունեցող տարածաշրջանները՝ Ղրիմը և Հեռավոր Արևելքը։ Ղրիմում սեպտեմբերի 29-ից ուժի մեջ են մտցվել բենզինի մանրածախ վաճառքի դիրեկտիվ սահմանափակումներ՝ մեկ հաճախորդի համար ոչ ավելի, քան 30 լիտր։ Միաժամանակ, տարածաշրջանի ղեկավար Սերգեյ Ակսյոնովը հայտարարել է վառելիքի ֆիքսված գների ներդրման մասին՝ 70 ռուբլի մեկ լիտրի համար AI-92, 76 ռուբլի մեկ լիտրի համար AI-95 և 75 ռուբլի մեկ լիտրի համար դիզելային վառելիքի։

Սկզբում բենզինի պակասից տուժել են անկախ բենզալցակայանները, որոնցից մի քանիսը լիովին դադարեցրել են գործունեությունը։ Սակայն այժմ իրավիճակը վատթարացել է նույնիսկ խոշոր նավթային ընկերությունների բենզալցակայանների համար, «Իզվեստիա»-ին ասել է Անկախ վառելիքի միության նախագահ Պավել Բաժենովը։ Մասնավորապես, նման խնդիրներ են առաջացել Կիրովի, Նիժնի Նովգորոդի և Կոստրոմայի մարզերում, նշել է նա։

Կառավարությունն արդեն արգելել է բենզինի արտահանումը, իսկ երեքշաբթի օրը այդ արգելքը երկարաձգել է մինչև 2025 թվականի վերջը՝ տարածելով այն դիզելային վառելիքի վրա։

Հուլիսից ի վեր Ռուսաստանը կտրուկ ավելացրել է Բելառուսից բենզինի գնումները՝ նախորդ տարվա համեմատ 36%-ով։ Ավելին, սեպտեմբերին ներմուծումը օգոստոսի համեմատ աճել է 168%-ով։ Սակայն այս ծավալները՝ երեք ամսվա ընթացքում 97,000 տոննա, ծածկում են ներքին պահանջարկի 2%-ից պակասը։

«Կոմերսանտի» աղբյուրները կարծում են, որ կառավարությունը, հավանաբար, կմեղմացնի նավթավերամշակման գործարանների համար շրջակա միջավայրի պաշտպանության չափանիշները՝ թույլ տալով նրանց ավելի շատ բենզին արտադրել։ Ավելին, Ռուսաստանը կարող է մեծացնել Բելառուսին նավթի մատակարարումները՝ հանրապետությունից ավելի շատ ներմուծելու համար։

«Ռոյթերսի» գնահատականներով՝ անօդաչու թռչող սարքերի պատճառով նավթարդյունաբերությունը օգոստոսին կորցրեց իր վերամշակման հզորությունների 17%-ը, մինչդեռ վերամշակման գործարանների ընդհանուր պարապուրդը հասավ ռեկորդային 23%-ի կամ 6.4 միլիոն տոննայի։ Սեպտեմբերին անօդաչու թռչող սարքերի հարվածներից տուժեցին առնվազն յոթ վերամշակման գործարաններ՝ Ռյազանի, Սարատովի, Սամարայի, Վոլգոգրադի, Իլսկիի, Ուֆայի «Նովոյլը» և Լենինգրադի մարզի «Կինեֆը»։

Բենզինի մեծածախ գները տարվա սկզբից ի վեր աճել են ավելի քան 40%-ով։ Սա վնասակար է գնաճի համար, քանի որ վառելիքի բարձր գները անխուսափելիորեն բարձրացնում են գյուղատնտեսության, տրանսպորտի և լոգիստիկայի ծախսերը, ինչը հանգեցնում է սննդի և առաջին անհրաժեշտության ապրանքների գների բարձրացման, նշում է Freedom Finance Global-ի վերլուծաբան Վլադիմիր Չերնովը։

Չերնովը շեշտում է, որ խիստ վարչական միջոցառումները չեն լուծում ոլորտի հիմնարար խնդիրները, ինչը նշանակում է, որ գնաճային ճնշումը կշարունակվի առաջիկա ամիսներին։