Շաբաթ, 26 հուլիսի, 2025 թ.
|
Ստեփանակերտում`   +27 °C

«Թայլանդն ու Կամբոջան պայքարում են Քոհ Քուդ կղզու պաշարների համար»․ Արա Պողոսյան

«Թայլանդն ու Կամբոջան պայքարում են Քոհ Քուդ կղզու պաշարների համար»․ Արա Պողոսյան
88
Երեկ, 15:18

Քաղաքագետ Արա Պողոսյանի ֆեյսբուքյան գրառումը․ «Թայլանդի և Կամբոջայի միջև կոնֆլիկտի արմատները բավականին երկար են՝ շուրջ 100 տարի առկա է վեճ։ Հիմնական վեճը երկու երկրների միջև Պրեախվիխեա և Տա Մոան տաճարային տարածքների պատկանելության շուրջ է։ Մյուս կողմից՝ Քոհ Քուդ կղզու պատկանելության շուրջ վեճը ունի ո՛չ թե զուտ տարածքային վեճի իմաստ, այլև տնտեսական։ Համարվում է, որ կղզում կան նավթի և գազի հսկայական պաշարներ, ինչը և իսկական դիմակայության պատճառ է երկու երկրների միջև։ Էներգետիկ և տնտեսական զարգացման համար երկու կողմերն էլ պայքարում են կղզու պաշարների համար։
1904 թվականին Հնդկաչինը Քոհ Քուդ կղզին զիջում է Թայլանդին, որն այն ժամանակ կոչվում էր Սիամ։ Հնդկաչինի և Սիամի (Թայլանդ) միջև սահմանը որոշվել է 1907 թվականի Ֆրանս–սիամական պայմանագրով։
Ֆրանսիական Հնդկաչինը (ֆր.՝ Union indochinoise, վիետ․՝ Liên bang Đông Dương), Հնդկաչին թերակղզու արևելյան մասում ֆրանսիական գաղութային տիրույթների (Վիետնամ, Կամբոջա, Լաոս) անվանումն է, որը կազմավորվել էր 1880-ական թվականներին։ Վիետնամը, Կամբոջան և Լաոսը տարբեր ժամանակներում անկախացան և Ֆրանսիական Հնդկաչինի փլուզումից հետո 1970–ականներին Կամբոջան սկսեց հայտարարել, որ Ֆրանս–սիամական պայմանագրով ԿԱմբոջան պետք է ներառի Քոհ Քուդ կղզու հարավային մասը։ Թայլանդը բնականաբար դեմ էր, և հայտարարեց, որ ամբողջ կղզին պատկանում է Թայլանդին։
Այսօր Կամբոջայի գլխավոր գործընկերը Չինաստանն է, որը Կամբոջայի միջոցով փորձում է հավասարակշռել իր ազդեցությունը Հնդկաչինում, թեպետ Կամբոջան բավականին լավ հարաբերություններ ունի նաև ԵԱՏՄ–ի, ԱՄՆ–ի, Մեծ Բրիտանիայի և այլ երկրների հետ։ Իսկ Թայլանդը վայելում է ինչպես Հնդկաստանի, այնպես էլ Ճապոնիայի, ԱՄՆ–ի եվրոպական երկրների աջակցությունը։
Այսպիսով՝ եթե հակամարտությունը վերածվի մեծ պատերազմի, ապա կողմերի միջև նախ կսկսվի հիմնական դաշնակիցների հետ աշխատանք, ինչպես նաև՝ գործընկեր պետությունները ստիպված կլինեն կատարել ընտրություն՝ լիակատար չեզոքության որդեգրում և կողմերի միջև միջնորդական աշխատանք, կամ՝ ընտրություն, թե ո՞ր կողմին են գործուն աջակցություն ցուցաբերելու»։

Աղբյուրը`   Արա Պողոսյան