Գենետիկներն առաջին անգամ ստեղծել են մկան սաղմ՝ առանց ձվաբջջի և սերմնահեղուկի
![]() 13330 Կիրակի, 07 օգոստոսի, 2022 թ., 23:18 Իսրայելի Վայզմանի գիտական ինստիտուտի գիտնականներին առաջին անգամ հաջողվել է մկների սաղմեր ստեղծել՝ առանց ձվաբջիջների և սերմնահեղուկի օգտագործման։ Այս մասին գիտնականները գրել են Cell ամսագրում հրապարակված հոդվածում։ Սաղմնային ցողունային բջիջները հիմք են ծառայել սաղմերի համար. նրանք ի վիճակի են դիֆերենցվել երեք հիմնական սաղմնային շերտերի, բայց չեն կարող վերածվել արտասաղմնային հյուսվածքների: Գիտնականները վերածրագրավորել են բջիջների մի մասը, որպեսզի դրանցից առաջանա պլացենտա և դեղնուցային պարկ, որը զարգացման որոշակի փուլում պատասխանատու է արյան ձևավորման համար։ 8,5 օր՝ մկանը բնորոշ հղիության կեսը, սաղմերը եղել են արհեստական արգանդում: Սաղմերը տեղադրվել են սննդարար լուծույթով փոքր տարաների մեջ, իսկ տարաները ամրացվել են պտտվող գլանով. այսպես գիտնականները նմանակել են արյան և սննդանյութերի հոսքը դեպի պլացենտա, ինչպես նաև վերարտադրել արգանդի մթնոլորտային ճնշումը: Վեցերորդ օրը սաղմերում հայտնվել են կենտրոնական նյարդային համակարգի հիմնական տարրերը, և շուտով ձևավորվել է ուղեղը: Ութերորդ օրը ձևավորվել են սիրտը, անոթները և աղիքները: Ե՛վ կառուցվածքով, և՛ գենետիկորեն սաղմերը գրեթե ամբողջությամբ համընկել են բնականի հետ։ «Մեր հաջորդ խնդիրն է հասկանալ, թե ինչպես ցողունային բջիջները գիտեն, թե ինչ անել. ինչպես են նրանք ինքնուրույն հավաքվում օրգանների մեջ և գտնում իրենց ճանապարհը դեպի իրենց նշանակված վայրերը սաղմի ներսում: Եվ քանի որ արհեստական արգանդը, ի տարբերություն բնականի, թափանցիկ է, այն կարող է օգտակար լինել մարդկային սաղմերի բնածին և ձեռքբերովի արատների մոդելավորման համար»,- նշել են աշխատանքի հեղինակները։ Նաև բիոռեակտորը կարող է լինել փոխպատվաստման համար աճեցված բջիջների, հյուսվածքների և օրգանների ինկուբատոր: ![]() |
Մահացել է գիտնական, Հայաստանում ՄՄՌ սպեկտրոսկոպիայի հիմնադիր Հենրիկ Փանոսյանը
38128.06.2025, 21:12SpaceX Starship հրթիռը պայթել է փորձնական թռիչքի ժամանակ (տեսանյութ)
202419.06.2025, 12:34«META AI-ն արդեն հասանելի է». Սամվել Հայրապետյան
84405.06.2025, 22:48Մասկը ներկայացրել է XChat նոր ծառայությունը
397002.06.2025, 13:04«Դեպի Երկիր է շարժվում տարվա՝ արեգակնային նյութի ամենամեծ ամպը». Լևոն Ազիզյան
107531.05.2025, 19:42Թայվանում ստեղծվել է աշխարհի ամենացածր մեքենան (տեսանյութ)
583926.05.2025, 11:40«Երևանի նորակառույց բարձրահարկերում կա՞ն նմանատիպ բաներ»․ Լևոն Գալստյան
153818.05.2025, 11:30Tesla-ի Օպտիմուս ռոբոտը պարել է սովորել (տեսանյութ)
610713.05.2025, 10:21