Ավարտվեց Երևանում անցկացվող Ծանրամարտի Եվրոպայի 2023 թվականի առաջնությունը։ Այս սպորտաձևը մեծ թվով երկրպագուներ ունի ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ աշխարհի բազմաթիվ երկրներում, սակայն քչերը գիտեն, թե ինչպես է ի հայտ եկել այն և հատկապես ինչպես է ձևավորվել և իր այսօրվա տեսքը ստացել ծանրաձողը (շտանգա)։ Ըստ պատմիչների, առաջին ուժային մարզումները գոյություն ունեին դեռևս հին Եգիպտոսում։ Եգիպտացի զինվորները մարզում էին իրենց ուժն ու դիմացկունությունը՝ բարձրացնելով ծանր քարեր կամ երկաթե ձողեր։ Արդյունքում, կարող ենք ասել, որ նրանք են եղել ժամանակակից ծանրաձողերի նախատիպերի ստեղծողը։Գնդերով ծանրաձող Հին հույները, որոնց համար սպորտը նույնպես մեծ նշանակություն ուներ, ավելի տարածված դարձրեցին մարզումները, նրանք են համարվում ծանրաքարերի (գանտել) հորինողները։ Սկավառակ նետողը- քանդակագործը Միրոն, մ.թ.ա. 5-րդ դար:
Առաջին դասական քանդակն է, որը պատկերում է մարդուն` շարժման մեջ: Քանդակի բնօրինակը պատրաստված է եղել բրոնզից, որը չի պահպանվել: Այն մեզ ներկայանում է հռոմեական կրկնօրինակների շնորհիվ:Հին հունական մարզիկները, լինելով Օլիմպիական խաղերի առաջին մասնակիցները, ինտենսիվ մարզվում էին ծանրաքարերով, իսկ նրանց ուժի պատկերավոր վկայությունն է հանդիսանում պատմական մի ցուցանմուշ՝ այն ժամանակների մի հսկա կշռաքար, որն այժմ պահվում է Օլիմպիական թանգարանում և ունի 143,5 կգ կշիռ։ Կշռաքարի վրա պահպանվել է՝ «Բիբոնը մի ձեռքով ինձ բարձրացրել է իր գլխից վեր» հին գրությունը։ Հետաքրքիր է, որ հենց հին հույներին է պատկանում ուժային մարզումների մեջ կշռի աստիճանական բարձրացման մոտեցումը։ Սակայն, ծանրամարտն իր դասական տեսակի մեջ, որպես սպորտաձև, այն ժամանակ դեռ գոյություն չուներ։Հին հունական ծանրաքարԳնդաձև ծանրաքար Ծանրամարտի պատմության մեջ ամենալուրջ փոփոխությունները տեղի են ունեցել 19-րդ դարի 60-ական թվականներին․ հենց այս ժամանակ է Գերմանիայում ի հայտ եկել հավաքովի ծանրաձողը։ Մետաղական ձողի վրա գնդերի փոխարեն սկսեցին մետաղական սկավառակներ հագցնել, որի կենտրոնում կար ձողի տրամաչափով անցք։ Այսպես, սպորտի մեջ ի հայտ է գալիս ժամանակակից ծանրաձողը, որը շուտով ասպարեզից հանեց իր նախատիպին՝ գնդերով ծանրաձողին, իսկ հետո էլ իր պատվավոր տեղը զբաղեցրեց ժամանակակից Օլիմպիական խաղերում՝ սկսած 1896 թվականից։ 20-րդ դարի սկզբին գերմանացի ինժեներ Բերգը առաջին անգամ հավաքովի ծանրաձողի ձողը պտտվող դարձրեց, որը շուտով դարձավ մասսայական։Սկավառակներով ժամանակակից ծանրաքար
Ծանրամարտը Հայաստանում սկզբնավորվել է 1920-ական թվականների կեսից։ 1927 թվականին կազմակերպվել է ծանրամարտի խմբակ, 1928 թվականին՝ հանրապետական ֆեդերացիան, և անցկացվել է ՀԽՍՀ անդրանիկ առաջնությունը։ Հայ մարզիկներն ակտիվորեն մասնակցել և բարձր ցուցանիշներ են արձանագրել նաև Խորհրդային Միությունում և աշխարհի տարբեր առաջնություններում։ Նրանցից հատկապես նշանավոր է ծանրամարտիկ Յուրի Վարդանյանը։Յուրի Վարդանյան
